58 polecanych modeli pomp ciepła

Uwzględniając wiszącą w powietrzu podwyżkę dla abonentów o 23%, ceny gazu używanego w naszych domach wzrosną w tym roku w sumie o ponad 40%. Na tym nie koniec podwyżek, bo gaz importowany z Gazpromu ma zdrożeć do końca roku o 1/3, do poziomu 550 USD/1000 m³. To dobra wiadomość... dla użytkowników i dostawców pomp ciepła. Dlaczego szybujące coraz wyżej ceny gazu miałyby cieszyć branżę pomp ciepła? Z prostego powodu. Im droższy gaz, tym szybciej zwrócą się nakłady na inwestycję w pompę ciepła (o ile nie będą podobnie rosły ceny energii elektrycznej). Wszak wszystko na tym świecie jest względne.

Pompa ciepła jest zwykle rozpatrywana jako rozwiązanie alternatywne dla ogrzewania gazem ziemnym (w porównaniu z olejem lub gazem płynnym opłacalność pompy ciepła jest bezdyskusyjna). Wysoki koszt instalacji pompy ciepła (25 000 - 60 000 zł) jest porównywany z niższym kosztem instalacji gazowych (15 000 - 30 000 zł) i pada sakramentalne pytanie: w jakim czasie zwróci się inwestycja w pompę ciepła? A zwraca się w tempie oszczędności eksploatacyjnych, które dla domu o powierzchni ok. 200 m² mogą już niebawem osiągnąć ponad 3000 zł na rok. Ogrzewanie takiego domu (+ c.w.u.) pompą ciepła kosztuje 1500-2000 zł/rok, a gazem po podwyżkach będzie niebawem kosztować 4000-5000 zł/rok. Zatem kwota 10 000- 30 000 zł, o którą instalacja pompy ciepła droższa jest od instalacji gazowej, zwróci się po kilku latach w tempie 2000-4000 zł/rok.

Koszt instalacji pompy ciepła zależy głównie od dwóch składników: ceny pompy ciepła i kosztu wykonania dolnego źródła. Jak dalej zobaczymy, ceny pomp ciepła, w zależności od wyboru systemu pracy i producenta pompy ciepła, dla mocy 8-10 kW, wystarczającej dla domu 150-200 m², mieszczą się na ogół w przedziale 15 000-25 000 zł. Wykonanie dolnego źródła to wydatek 5000-25 000 zł, w zależności od wybranego systemu i wykonawcy.
Do kosztów instalacji należy jeszcze doliczyć węzeł cieplny (odpowiednik kotłowni w instalacji gazowej), który w zależności od wyposażenia (zbiornik c.w.u., akcesoria, rury) wynosi 5000-10 000 zł. Stąd całkowity koszt instalacji z pompą ciepła (pompa ciepła + źródło dolne + węzeł cieplny) wynosi 25 000-60 000 zł.

Jeżeli oferta firmy obejmuje również instalację ogrzewania podłogowego, to sumaryczna kwota może wynosić 50 000-80 000 zł, ale identyczny koszt instalacji podłogowej lub grzejnikowej trzeba też brać pod uwagę przy ogrzewaniu gazowym. Po stronie wydatków inwestycyjnych dla ogrzewania gazem należy uwzględnić kocioł gazowy dla c.o. i c.w.u. (4000- 12 000 zł), przyłącze gazu (5000-12 000 zł), kotłownię (ok. 5000 zł), czyli razem może to być 15 000-30 000 zł. Dla kotłów można by jeszcze uwzględnić koszt komina (ok. 5000 zł), który jest zbędny w przypadku pompy ciepła. Celem tego artykułu jest zaprezentowanie przeglądu pomp ciepła dostępnych obecnie na rynku. Informacje zebraliśmy bezpośrednio z firm, które odpowiedziały w sierpniu/wrześniu br. na naszą ankietę. Otrzymaliśmy odpowiedzi od wszystkich najbardziej liczących się na rynku firm, zatem prezentujemy niemal wszystkie pompy ciepła oferowane obecnie dla budownictwa jednorodzinnego.

Dla niewtajemniczonych
Zasada działania pompy ciepła i podstawowe pojęcia związane z tym tematem są znane wielu Czytelnikom BD, gdyż poświęciliśmy tej tematyce wiele artykułów. Czytelnikom, którzy jeszcze nie interesowali się pompami ciepła, polecamy obszerne opracowanie na temat pomp ciepła - książkowe wydanie specjalne BD pod tytułem "Dom energooszczędny z pompą ciepła", które po reedycji jest obecnie dostępne w salonach prasowych.
W tym artykule z założenia zajmujemy się tylko konkretami technicznymi i cenami, a więc składa się on z informacji tabelarycznej, do której dodamy tylko kilka komentarzy.

Komentarze do zestawienia tabelarycznego pomp ciepła
Do firm zwróciliśmy się z ankietą, prosząc o dane na temat polecanych przez każdą firmę pomp ciepła dla domów jednorodzinnych (o powierzchni od 100 do 400 m²). W istocie oznacza to ograniczenie do tych modeli pomp, których moc zawiera się w przedziale 6 - 20 kW. Oczywiście w przypadku pomp ciepła przeznaczonych wyłącznie do przygotowania c.w.u. mogą to być urządzenia o znacznie mniejszej mocy. Dla najliczniejszej grupy domów o powierzchni 150-200 m² można przyjąć, że wystarczy pompa ciepła o mocy 8-10 kW. Sposób przybliżonego wyliczenia mocy i zużycia energii przedstawiono w tab. 1 na przykładzie domu o powierzchni ogrzewanej 150 m².

Kluczowym założeniem jest liczba 50 W/m². Taką wartość mocy, potrzebną do ogrzania 1 m² powierzchni, można przyjąć dla domów współcześnie budowanych w standardowych technologiach. Dla domów energooszczędnych, a więc budowanych ze szczególnie staranną izolacją termiczną i przestrzeganiem zasad niskiej energochłonności, ten parametr wynosi 30-40 W/m². Nie wspominamy o domach pasywnych o wyczynowo niskiej energochłonności, niewymagających żadnego ogrzewania.

W tab. 1 pokazujemy też, jak się liczy moc na potrzeby c.w.u. oraz jak się wyznacza roczne zużycie energii na ogrzewanie i c.w.u. Mając roczne zużycie energii, możemy skorzystać z tab. 2 pokazującej, jak można obliczyć roczny koszt ogrzewania i c.w.u.

Wyniki otrzymane dla przykładowego domu 150 m² zilustrowano wykresem 1.

W zestawieniu tabelarycznym pomp ciepła (Modele pomp ciepła, zgłoszone przez firmy jako najbardziej polecane dla domów jednorodzinnych 100-400 m2) uwzględnione są tylko najważniejsze 3 cechy: funkcje pompy ciepła, rodzaj systemu i moc dla różnych rodzajów ogrzewania.

Funkcje pompy ciepła. Wyodrębnia się cztery rodzaje funkcji:

* tylko ogrzewanie
* tylko c.w.u.
* ogrzewanie + c.w.u.
* chłodzenie

Pompa ciepła, która służy do ogrzewania, z zasady może również wytwarzać c.w.u., ale funkcja "ogrzewanie + c.w.u." jest rozumiana jako rozwiązanie kompaktowe, czyli pompa ciepła zintegrowana z zasobnikiem ciepłej wody. Funkcja chłodzenia zwykle jest możliwa opcjonalnie przez dołączenie dodatkowego modułu.

System. To podstawowa klasyfikacja odnosząca się do rodzaju źródła dolnego. Może nim być:

* powietrze (zewnętrzne lub wewnętrzne)
* grunt (rurowy kolektor poziomy lub pionowy, w którym krąży roztwór glikolu, nazywany solanką; w rurze kolektora poziomego może też krążyć czynnik odparowujący - tzw. system bezpośredniego odparowania)
* woda gruntowa

Ciepło pobierane z dolnego źródła może być przekazywane z pompy ciepła do wody krążącej w instalacji c.o. (zwykle podłogowej) lub do powietrza ogrzewającego pomieszczenie. Stąd mamy następujące systemy:

* woda-woda (temperatura wody gruntowej wynosi 10°C plus minus 2°C przez cały rok)
* solanka-woda (temperaturę solanki krążącej w rurach kolektora poziomego lub pionowego można z grubsza założyć na poziomie 0°C)
* bezpośrednie odparowanie (czynnik odparowujący w rurach kolektora gruntowego ma temperaturę ok. 0°C)
* powietrze-woda (powietrze zewnętrzne jako dolne źródło ma temperaturę zmienną, ale parametry systemu przyjęto definiować dla 2°C)

Wiadomo, że moc i sprawność pompy ciepła zależą od temperatury źródła dolnego i górnego. Im mniejsza jest różnica tych temperatur, tym większa sprawność COP i większa moc.
Zatem moc określonej pompy ciepła jest największa dla ogrzewania podłogowego (Ty=30-40°C), a najmniejsza dla ogrzewania grzejnikami (Ty=50-65°C).

Podsumowanie
W artykułach prasowych i dyskusjach internetowych na temat pomp ciepła nikt nie neguje oszczędności eksploatacyjnych, ale przeciwnicy tego rozwiązania podnoszą argument bardzo wysokich kosztów inwestycyjnych. Padają kwoty 60 000-80 000 zł.

Są to kwoty prawdziwe, z tym, że te skrajnie wysokie dotyczą często kosztów liczonych wraz z instalacją ogrzewania podłogowego. Prawdziwe są też informacje o kosztach instalacji pompy ciepła w przedziale 30 000- 50 000 zł. Zależy, co się wybierze. Dwie największe pozycje w kosztach inwestycji to zakup pompy ciepła i wykonanie dolnego źródła. Pompę ciepła o mocy 8-10 kW można kupić w cenie 15 000-30 000 zł.
Najtańszym dolnym źródłem - darmowym - jest powietrze. Dlatego najniższe koszty inwestycyjne są dla systemu powietrze - woda lub powietrze - powietrze. Ale efektywność takiego systemu jest najniższa (COP=3, a w mroźne dni 2÷3), stąd koszty eksploatacyjne są porównywalne z ogrzewaniem gazem. Względnie niskie koszty inwestycyjne (30 000-40 000 zł) można też osiągnąć dla systemu woda - woda (koszt dolnego źródła, czyli dwóch studni, rzędu 3000-8000 zł), a także dla systemu z bezpośrednim odparowaniem.
Najdroższym dolnym źródłem jest kolektor pionowy, choć wiele zależy od wykonawcy. Wystarczy zadzwonić do wykonawcy specjalizującego się w odwiertach, żeby usłyszeć na dzień dobry cenę netto 100 zł za m.b. sondy, do tego VAT 22% (a nie 7%), do tego jeszcze 20% tych kosztów za podłączenie sond do instalacji, a ponadto 2 000 zł za projekt prawno- geologiczny.
Razem za sondy o łącznej długości 150 m.b. (tyle potrzeba dla pompy ciepła o mocy 8-10 kW) zapłacić można nawet 25 000 zł. Ale znamy tez realizacje kompleksowe, gdzie jedna firma za 40 000- 50 000 zł potrafi wykonać całą instalację wraz z kolektorem pionowym (pompa ciepła 8-10 kW ze zbiornikiem c.w.u.).
Wiele zależy od wyboru marki i modelu pompy ciepła. Produkty wielkich, najbardziej znanych firm (patrz ranking) są z reguły droższe, ale porównując ceny, nie należy ograniczać się wyłącznie do parametrów podstawowych (moc, COP). Warto mieć na uwadze również renomę producenta, z którą zwykle łączy się większa niezawodność, lepszy serwis, gwarancje.

Przedstawione w tym artykule zestawienie 58 modeli pomp ciepła prezentuje niemal cały rynek, określa więc ramy wyboru, ale nie zawiera wszystkich informacji dla dokonania ostatecznego wyboru konkretnego modelu pompy ciepła.


Autor: Wiesław Marciniak