Uwaga na buble

Podstawowa sprawa to upewnienie się czy wybrane wyroby budowlane zostały opatrzone znakami potwierdzającymi ich zgodność z normami lub aprobatami technicznymi potwierdzającymi przydatność.

Są to:

• znak budowlany B - oznaczający że wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu na terenie Polski
• oznakowanie CE - wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu na terenie Unii Europejskiej (w tym Polski). Jeśli wyrób budowlany nie ma żadnego z tych znaków należy zrezygnować z jego kupna.

Deklaracje zgodności

Wiarygodność wyrobu budowlanego potwierdza także deklaracja zgodności z normą lub aprobatą techniczną.

- Pod rządami starej ustawy Prawo budowlane deklaracja zgodności towarzyszyła wyrobowi więc można się było z nią zapoznać np. w sklepie u sprzedawcy. Natomiast teraz zgodnie z ustawą o wyrobach budowlanych deklarację zgodności przechowuje producent a o zgodności wyrobu świadczy jego oznakowanie B lub CE - mówi Andrzej Żychowicz ekspert nadzoru budowlanego.

Producenci pod pręgierzem

Od jesieni ubiegłego roku na stronach internetowych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego jest opublikowany Krajowy Wykaz Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych. Można go znaleźć pod adresem: www.gunb.gov.pl/kwzwb/index.html.

Aktualnie w wykazie znajduje się 12 wyrobów budowlanych. To niewiele zważywszy na to że od maja do października 2004 r. GUNB oraz wojewódzkie inspektoraty nadzoru budowlanego przeprowadziły ponad 1200 kontroli a wydały tylko 105 nakazów wycofania z obrotu lub zakazów obrotu tymi wyrobami.

- Świadczy to o tym że na rynku dominują dobre wyroby budowlane - twierdzi Jerzy Baryłka p. o. dyrektora Departamentu Wyrobów Budowlanych w GUNB.

Według GUNB wykaz zakwestionowanych wyrobów budowlanych pełni dwojaką funkcję: jest informacją dla przeciętnego nabywcy jakie wyroby i przez kogo wyprodukowane zostały zakwestionowane a także pręgierzem dla niesolidnych producentów.

- Zauważyliśmy że firmom bardzo zależy żeby się nie znaleźć w wykazie zakwestionowanych wyrobów budowlanych gdyż konsumenci sprawdzają jakie firmy i wyroby są na tej liście. Największe zainteresowanie wykazem odnotowaliśmy wtedy kiedy powstał - mówi Jerzy Baryłka.

Zdaniem GUNB sankcja w postaci wpisu do wykazu jest dolegliwa gdyż pozostaje się w nim przez sześć miesięcy nawet jeśli nieprawidłowości zostaną usunięte. A co ma zrobić nabywca który już coś kupił a dopiero potem zajrzał do wykazu i okazało się że dany wyrób i producent są tam wpisani? GUNB radzi aby upewnić się czy zakup pochodzi z zakwestionowanej partii wyrobu wpisanej do wykazu. Co najczęściej mają na sumieniu producenci? To że oznaczają wyroby budowlane nie mając do tego prawa.

Co nie jest wyrobem

Od 1 maja 2004 roku obowiązuje ustawa o wyrobach budowlanych (Dz. U. nr 92 poz. 881). Okazuje się że na liście wyrobów budowlanych nie znalazły się takie wyroby jak: beton towarowy oraz większość farb i lakierów ogólnego stosowania (oprócz farb ognioochronnych i farb drogowych). Dlaczego? Bo nie są objęte wykazem mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych i wytycznych do europejskich aprobat technicznych.

Dla wielu to pomyłka gdyż w związku z tym część produktów używanych np. do robót wykończeniowych nie musi być oznakowana znakiem budowlanym B albo oznakowaniem CE. Czy ta niekonsekwencja powinna być naprawiona? Zdaniem Andrzeja Żychowicza to że betonu towarowego nie ma w wykazie wyrobów budowlanych jest rzeczywiście niekonsekwencją ale co do farb to można dyskutować "zwłaszcza że wyrobem budowlanym jest wyrób który ma wpływ na spełnienie wymagań podstawowych przez obiekt budowlany".

Nie wszyscy podzielają ten pogląd. Instytut Techniki Budowlanej oraz COBRTI Instal wystąpiły do ministra infrastruktury z wnioskami o wydanie rozporządzenia które uznałoby za wyroby budowlane wyroby nieobjęte mandatami m.in. farby i lakiery ogólnego stosowania. Trzeba jednak uzyskać na to zgodę UE.

Pusta lista UOKiK

Wspomniana ustawa o wyrobach budowlanych określa zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych oraz precyzuje kto może te wyroby kontrolować. Są to: wojewódzcy inspektorzy nadzoru budowlanego w pierwszej instancji oraz główny inspektor nadzoru budowlanego.

- Natomiast farby i lakiery które nie są obecnie wyrobami budowlanymi podlegają ustawie o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Organem właściwym do ich kontrolowania jest Inspekcja Handlowa - mówi Anna Chrzanowska ekspert nadzoru budowlanego w GUNB.

ZANIM KUPISZ

• Sprawdź czy na wyrobie są znaki potwierdzające zgodność z normami: B B - wyrób regionalny lub CE.
• Upewnij się czy materiał który masz zamiar kupić nie został umieszczony w Krajowym Wykazie Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych (www.gunb.gov.pl/kwzwb/index. html).
• Sprawdź czy termin trwałości określony przez producenta nie jest przekroczony lub nie kończy się lada dzień.
• Ostrożnie podchodź do promocji. Znaczna obniżka cen na jakiś produkt (np. 50 proc. taniej) może świadczyć o tym że producent chce szybko pozbyć się wadliwej partii towaru lub że kończy się jego data przydatności.
• Dobrze przemyśl wybór zanim cokolwiek kupisz - sprzedawca nie ma obowiązku przyjęcia zwrotu towaru.
• Kupuj tylko odpowiednie ilości materiałów bo może się okazać że dokupione później (np. farba kafelki) mają inny odcień lub inne parametry gdyż pochodzą z innej partii produkcyjnej.
• Dokładnie stosuj się do instrukcji zamieszczonej na opakowaniu materiału.

Konsultacja: Jerzy Baryłka z GUNB Bogdan Pietrzak z Inspekcji Handlowej

"Rzeczpospolita" dodatek "Nieruchomości" z dn. 21.02.2005 Beata Kalinowska