Pływalnia w klinkierowej oprawie

Środa Śląska to jedna z najstarszych miejscowości na Dolnym Śląsku. Położenie przy dużych złożach gliny oraz historyczne obiekty wzniesione z cegieł skłaniają do stosowania tego materiału także w nowych inwestycjach, czego przykładem jest oddany właśnie do użytku nowy basen miejski

Basen przy ul. Kilińskiego to dla mieszkańców Środy Śląskiej jedna z najbardziej wyczekiwanych inwestycji. Nie będą już musieli dojeżdżać kilkadziesiąt kilometrów do najbliższej pływalni, zyskali też interesujący obiekt w malowniczej i popularnej części miasta, tzw. „Kajakach”. Basen jest blisko związany z mieszkańcami także z tego względu, że na jego ukształtowanie miała wpływ m.in. historia Środy Śląskiej. 

Cenna historia

Środa Śląska słynie przede wszystkim ze skarbu średzkiego, odkrytego w latach 80-tych. Odnalezione przez przypadek klejnoty koronne z okresu średniowiecza są uznawane za jedno z najcenniejszych, a przy tym najbardziej sensacyjnych, znalezisk XX wieku w Europie. Skarb średzki można dziś obejrzeć w starym ratuszu, który jest siedzibą Muzeum Regionalnego w Środzie Śląskiej. Przechowywane są tam niezwykle wartościowe eksponaty, a sam budynek stanowi cenny zabytek z ceglaną fasadą. Wiele innych historycznych zabudowań również wzniesiono z cegły, w tym serce średzkiego rynku - kościół Św. Andrzeja (część elewacji ceglana, część - tynkowana) i położoną przy nim wieżę-dzwonnicę, a także obronne mury miejskie, dawny szpital (obecnie dom dziecka), kościół pod wezwaniem Św. Podwyższenia Krzyża czy zabytkowy zakład energetyczny. Właśnie do tych zabudowań z klasycznej cegły nawiązuje charakterem nowa pływalnia z klinkierową elewacją w czerwonym kolorze. O wyborze klinkieru zadecydowały także inne czynniki.

Klinkierowy skarb

- Wybierając materiał na elewację zwracaliśmy uwagę na parametry techniczne – chcieliśmy, żeby ściany posiadały wysoką termoizolacyjność, co pozwoli w przyszłości ograniczyć wydatki związane z ogrzewaniem. Dlatego zdecydowaliśmy się na przegrodę trójwarstwową z elewacją z cegły klinkierowej – mówi Piotr Dominiczak z Pracowni Architektonicznej Piotr Dominiczak i Mariusz Szczuraszek, która zaprojektowała obiekt. Poza bardzo korzystnym współczynnikiem przenikania ciepła, cegły są trwałe, wytrzymałe i niezwykle odporne na wpływ różnych czynników zewnętrznych. Jest to ważna zaleta w przypadku obiektów użyteczności publicznej, ponieważ mniej trwałe materiały szybko wymagają remontu, który jest poważnym przedsięwzięciem administracyjno-logistycznym. Dla wyboru klinkieru nie bez znaczenia było też położenie przy dużym złożu gliny i bliskość zakładu produkcyjnego firmy Röben, którego cegły zastosowano na elewacji. - Oprócz tych bardziej bezpośrednich powodów, na naszą decyzję wpłynęła chęć nawiązania do tego, z czego słynie Środa Śląska, czyli skarbu średzkiego – opowiada Piotr Dominiczak. – Klinkier, jako materiał szlachetny, długowieczny i wartościowy, może kojarzyć się ze skarbem. Inspiracją dla wykorzystania cegieł klinkierowych była również lokalizacja budynku. Jest on położony na wzgórzu, skąd roztacza się widok na piękny teren rekreacyjny ze stawem. - Ukształtowanie terenu sprawiło, że budynek jest usytuowany na spadku – opada w stronę jeziora. Zastosowanie naturalnego materiału, jakim jest wypalana z gliny cegła klinkierowa, pozwoliło nie tylko na skuteczne rozwiązanie problemów technicznych, ale także na nawiązanie do naturalnego krajobrazu – wyjaśnia Piotr Dominiczak. – Cegła doskonale oddaje charakter związania obiektu z ziemią – dodaje.

W harmonii z otoczeniem

Położenie na zboczu przylegającym do zbiornika wodnego „Kajaki” miało wpływ na formę obiektu. – W kształtowaniu budynku istotnym elementem było dopasowanie jego architektury do rzeźby terenu – relacjonuje Piotr Dominiczak. – Na długości pływalni różnica poziomów wynosi ok. 3,2 m. Spowodowało to konieczność „schodkowej” lokalizacji pomieszczeń – dodaje architekt. Co więcej, północna część miasta, gdzie zlokalizowano basen, jest oddalona od przemysłowej strefy Środy Śląskiej i stanowi przede wszystkim miejsce rekreacyjne. - Plany zabudowy przewidują w tej dzielnicy zabudowę jednorodzinną. Z tego względu nie chcieliśmy, żeby budynek pływalni zanadto wyróżniał się skalą – mówi Piotr Dominiczak. Aby basen nawiązywał do klimatu osiedla mieszkaniowego, zaprojektowano mocno rozczłonkowaną bryłę, w której ukryto funkcje budynku, a całość pokryto dachem o różnych stopniach nachylenia połaci (od płaskich po strome), a także o różnych kierunkach spadku. Dzięki temu pływalnia nie stanowi agresywnej dominanty w krajobrazie, nie przytłacza rozmiarem, tylko harmonijnie wpisuje się w krajobraz wzgórza i leżącego u jego stóp stawu.

Strona techniczna i materiałowa

Od strony formalnej basen w Środzie Śląskiej to trzykondygnacyjny budynek o łącznej powierzchni 3540,7 m² i kubaturze 12 950 m³. Obiekt wykonany jest w konstrukcji żelbetowej tradycyjnej, natomiast większość ścian wymurowano w technologii trójwarstwowej. Około 50 000 sztuk cegieł klinkierowych Melbourne czerwonych gładkich w formacie NF zapewnia ścianie osłonowej trwałość i estetykę. Warstwę izolacyjną stanowi hydrofobizowana wełna mineralna o grubości 12 cm. O termoizolacyjność warstwy nośnej dbają natomiast ceramiczne pustaki poryzowane marki Röben o grubości 24 cm. Fragmenty fasady zajmują duże szklane okna, co nadaje jej lekkości i nowoczesności. Dachy strome pokryte są blachą tytanowo-cynkową, a płaskie – papą termozgrzewalną.

Bogate wnętrze

Projektanci wykorzystali różnice poziomów dla uzyskania walorów przestrzennych bryły obiektu oraz jako atut w kształtowaniu wnętrza. Najlepiej widać to w przypadku hallu wejściowego, który faktycznie obejmuje dwa poziomy budynku. Nad wejściem umieszczono antresolę kawiarni – przeszkloną i od strony fasady, i od strony hallu. Znajduje się ona w najbardziej eksponowanym punkcie obiektu i z tego miejsca można podziwiać sielski krajobraz wokół pływalni, a także szerszą panoramę miasta. Dzięki przeszkleniom wewnętrznym, z wielu miejsc widać też halę basenową z najważniejszym w obiekcie basenem sportowym. Mieszkańcy Środy Śląskiej i okolicznych miejscowości mogą trenować na sześciu torach, w basenie o wymiarach 12,5 x 25 m i głębokości od 140 do 180 cm. Jeden tor na stałe zarezerwowany jest do nauki pływania, wyposażono go więc w pomosty wypłycające. W czasie zawodów basen sportowy można podziwiać z widowni, która ma ok. 165 miejsc siedzących. Na pływalni nie zabrakło również strefy rekreacyjnej, gdzie znajduje się mniejszy basen z gejzerem, masażem, grotą sztucznej fali i małą zjeżdżalnią. W obiekcie jest też duża zjeżdżalnia z rynną o długości 47 m. Dzieci mogą spędzać czas w brodziku, zaś na starszych relaks w jacuzzi o wymiarach 2,25 x 2,25 m. Całości dopełniają pomieszczenia techniczne, pomieszczenia dla pracowników oraz szatnie, a także strefa fitness z zespołem saun i siłownią.