Zadaniem izolacji przeciwwilgociowej jest skuteczne zabezpieczenie domu przed nieprzyjemnymi skutkami wilgoci – zarówno opadowej, gruntowej, jak i pary wodnej przenikającej do przegród z wnętrza oraz podciąganiu kapilarnemu przez ściany. Izolacji wymagają w szczególności: ściany piwnic i fundamentowe oraz posadzki na gruncie.  

Rodzaje izolacji pod względem kierunku ich ułożenia:

• izolacje pionowe – zabezpieczają przed przenikaniem wilgoci z gruntu, wodą gruntową i opadową – połączone są z izolacjami poziomymi, układane są na zewnętrznej i wewnętrznej stronie ściany fundamentowej i zewnętrznej stronie ścian piwnicy;

• izolacje poziome – zabezpieczają ściany przed kapilarnym podciąganiem wilgoci, układane są na ławach fundamentowych i w ścianach piwnic nad stropem oraz pod posadzką na gruncie. Ważne jest, aby wraz z izolacjami pionowymi tworzyły szczelny system, niedopuszczający do zawilgocenia elementów posadowienia budynku.

Rodzaje izolacji w zależności od posadowienia budynku w stosunku do gruntu i wód gruntowych 

• izolacja przeciwwilgociowa (typu lekkiego) – wykonuje się ją w przypadku posadowienia budynku powyżej poziomu wody gruntowej w gruntach przepuszczalnych (piaskach i żwirach), kiedy nie ma zagrożenia, że część fundamentów znajdzie się poniżej poziomu wody gruntowej

• izolacja przeciwwodna (typu ciężkiego) – wykonywana przy posadawianiu budynku poniżej lustra wody gruntowej i w przypadku występowania gruntów spoistych (nieprzepuszczalnych). Izolacja ta jest kosztowna, ponieważ ze względu na napór wody gruntowej wymaga stosowania materiałów o dużej szczelności i wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne: specjalnych posadzek z betonową lub żelbetonową płytą dociążającą oraz ścianki dociskowej dla izolacji pionowej. W przypadku wystąpienia takich warunków geologicznych, należy unikać projektowania budynków podpiwniczonych oraz o pomieszczeniach zagłębionych poniżej poziomu terenu.

Materiały hydroizolacyjne

Emulsje asfaltowe  – służą do gruntowania betonu, występują jako spoiwo papy asfaltowej do ścian fundamentowych lub jako samodzielna izolacja.

Roztwory asfaltowe, czyli asfalt rozpuszczony w rozpuszczalniku, układa się na zimno. Stosuje się je podobnie jak emulsje asfaltowe, mogą jednak również służyć jako izolacje przeciwwodne (ciężkie). Przy ich użyciu należy pamiętać, że mogą rozpuszczać niektóre materiały stosowane do izolacji termicznej (styropian i pochodne).

Lepiki asfaltowe  – są mieszankami asfaltów, rozpuszczalników, wypełniaczy i substancji uplastyczniających. Stosowane są zarówno jako samodzielne izolacje typu lekkiego, jak również do klejenia papy.

Masy bitumiczne – stosowane do izolacji przeciwwilgociowych, przy użyciu większej ilości warstw mogą pełnić rolę izolacji przeciwwodnej (ciężkiej). Część mas bitumicznych wzmocniona jest dodatkowo włóknami lub tkaninami szklanymi.

Zaprawy wodoszczelne to zaprawy cementowe z dodatkiem żywic syntetycznych służących zwiększeniu izolacyjności.

Papy – są najczęściej stosowanym materiałem hydroizolacyjnym służącym zarówno do izolacji fundamentów, jak stropodachów i dachów skośnych. Składają się z warstwy środkowej (nośnej) pokrytej obustronnie asfaltem (czasami modyfikowanym polimerami dla zwiększenia elastyczności). Wierzchnia warstwa to posypka z bazaltu, piasku kwarcowego lub łupku mineralnego. Od spodu najczęściej występuje folia. Papy izolacyjne posiadają symbole (np. l 400/1600, co oznacza, że papa jest wykonana z tektury o gramaturze 400 g/m² powleczonej asfaltem w ilości 1600 g na 1 m²). Papy nadają się zarówno na izolacje przeciwwilgociowe (lekkie), jak i przeciwwodne (ciężkie).

Folie hydroizolacyjne – wykorzystywane są do izolacji pionowych i poziomych. Wyróżniamy folie płaskie – polietylenowe i z PCV, klejone za pomocą lepiku asfaltowego lub specjalnego kleju oraz folie kubełkowe – wykonane z polietylenu o dużej gęstości, które mogą być mocowane do ściany mechanicznie (przy pomocy gwoździ), wciskane w zaprawę lub samoprzylepne.

Folię kubełkową układa się wytłoczeniami w stronę ściany, co powoduje powstanie między folią a ścianą szczeliny umożliwiającej odprowadzenie wilgoci ze ściany bez przepuszczania wilgoci z gruntu.

Folie paroszczelne i paroprzepuszczalne – chronią izolację termiczną dachu lub ściany szkieletowej przed wilgocią oraz przenikaniem pary wodnej z pomieszczeń. Folie paroszczelne stosuje się zazwyczaj od wewnętrznej strony przegrody, paroprzepuszczalne natomiast – od zewnątrz. Takie rozwiązanie z jednej strony zabezpiecza materiał termoizolacyjny (wełnę mineralną lub szklaną) przed nadmiernym zawilgoceniem, z drugiej natomiast – umożliwia jego schnięcie (wyprowadzanie pary wodnej na zewnątrz). Z tego względu nad warstwą folii paroprzepuszczalnej stosuje się z reguły szczelinę powietrzną. Oba rodzaje folii bywają wzmacniane, np. siatką polietylenową.

Czytaj również: